- دبیرخانه مشهدگردی
- جمعه 28 آبان 1395
- طبیعت گردی , بوستان ها ,
- 198 بازدید
- 0 نظر
بند گلستان یکی از بندهای تاریخی استان خراسان است که در ۸ کیلومتری غرب مشهد بر روی رودخانه گلستان احداث شدهاست. این بند هم اکنون از محلهای دیدنی و توریستی شهر مشهد به شمار میرود. از نظر موقعیت جغرافیایی این بند در عرض شمالی ۳۶ درجه و طول شرقی ۵۹ درجه، در ارتفاع ۱۱۹۰ متری از سطح دریا واقع شدهاست. با وجود اینکه حدود ۵۰۰ سال از عمر این بنا میگذرد هنوز سالم و پابرجاست.
این بنا از آثار دوره تیموریان است. در مورد سازنده بند گلستان نظرات متفاوتی ارائه شدهاست. بعضی بنای بند را به شاهرخ پسر تیمور گورکانی نسبت دادهاند و برخی بند را از بناهای گوهرشادبیگم همسر شاهرخ میدانند. بعضی دیگر گلستان را به نام کنیز گوهرشاد دانسته و قریه و بند گلستان را به او نسبت دادهاند.در کتاب «اسناد و مکاتبات تاریخی ایران» تالیف آقای دکتر عبدالحسین نوایی سندی وجود دارد که حاکی از فرمان سلطان ابوسعید گورکانی خطاب به مردم مشهد راجع به بنای بند گلستان است. با توجه به این که فرمان مذکور تاریخ ندارد و سلطان ابوسعید در سال ۸۳۷ قمری کشته شده، استنباط میشود که بنای بند گلستان و صدور فرمان مذکور چند سال قبل از مرگ وی بودهاست. هدف از احداث این بند آبیاری اراضی کشاورزی پایین دست و قریه آبکوه بودهاست.
بند گلستان در محلی ساخته شدهاست که عرض دره تنگ تر میشود و در دو طرف آن صخرههای عظیمی وجود دارد. سنگ تکیه گاه آن از گرانیت و گرانودیوریت موسوم به لوکو گرانیت است. اگر چه یک قسمت بند روی سنگ گرانیت تکیه دارد ولی خود بند روی آبرفتهای رودخانه بنا شدهاست لذا کف مخزن آن در قسمت پایه اصلی بند غیرقابل نفوذ نیست.مصالح اصلی به کار رفته در بند آجر و سنگ و ملات مخلوط از آهک و شن و خاک است. قسمت میانی سازه با سنگ و ملات پر شده و سطوح خارجی آن با آجر کار شدهاست. بنای بند را طوری ساختهاند که صخرهای که در طرف خارجی آن واقع شده حکم پشتیبان محکمی را برای بند دارد.
طول بند در قسمت پایه در کف رودخانه ۳۰٫۶ متر است و هر چه به طرف بالا ادامه مییابد بر مقدار آن افزوده میشود و در بالا طول تاج فعلی ۱۳۰ متر است. عرض تاج یا ضخامت سد در بالا ۱۰٫۵ متر و در پایین حدود ۲۵ متر است. ارتفاع سرریز بند ۲۰ متر از بستر رودخانه منظور شدهاست. مخزن بند در بالا ترین ارتفاع حجمی معادل ۲٫۷ میلیون متر مکعب دارد و حجم مفید آن منهای حجم اشغال شده توسط رسوبات ۱٫۵ میلیون متر مکعب است.
دیدگاه ارسال شده است
نمایش / مخفی کردن دیدگاه ها